Zuurbedrijven X

Essentiële basischemie.

Het zuurbedrijf maakt zowel salpeter- als zwavelzuur, de oudste en belangrijkste producten in de chemie.  Ze worden onder meer gebruikt in de productie van nylonvezels.

Een deel van de salpeterzuurinstallaties is eigendom van het Russische EuroChem, dat de meststoffen uitbaat, maar de productie is in handen van BASF-medewerkers.

Hydroxylamine X

Bouwstenen van nylon

Hydroxylamine is de grondstof voor caprolactam en polyamide, beide gebruikt in kunststoffen zoals nylon.

Ammoniak X

Wist je dat de ammoniaksynthese ooit een nobelprijs in de wacht sleepte?

Ammoniak ken je misschien als het product waarmee je ramen zeemt. Maar de zuivere ammoniak in deze installatie is in geen geval te vergelijken met de ammoniak die je thuis gebruikt. Dat is een oplossing in water met een concentratie van slechts 5-10% ammoniak.

Voor de productie van ammoniak zijn aardgas, stoom en stikstof uit de lucht de belangrijkste grondstoffen.

Lange tijd konden planten en mensen geen voordeel halen uit stikstof in de lucht. Dat veranderde toen chemieprofessor Fritz Haber zich eind 19e eeuw ging toeleggen op een manier om stikstof uit de lucht te halen en om te zetten in ammoniak. Carl Bosch, ingenieur bij BASF, slaagde erin om Habers proces op industriële schaal toe te passen. De industriële productie van ammoniak gaf een grote impuls aan de productie van kunstmest en betekende zo een doorbraak in de voedselvoorziening. De heren Haber en Bosch kregen hiervoor in 1931 de Nobelprijs Chemie.

Naast basisproduct voor de meststoffenproductie, is ammoniak ook een grondstof voor productie van kunstvezels en amines.

Acrylzuur en acrylaten X

Wat chemie met post-its te maken heeft.

Acrylzuur is een belangrijke chemische basisstof die wordt gebruikt voor de productie van acrylaten.  Die vind je terug in toepassingen als acrylverven, acryllijmen (denk gele post-it briefjes) of acrylvezels (denk vezels voor fijne lingerie).  Acrylzuur is ook een basisproduct voor het maken van zogenaamde superabsorberende stoffen, een bestanddeel van luiers.

De acrylzuurinstallatie krijgt zijn grondstof propyleen via een pijpleiding rechtstreeks van de steamcracker, die we op een nabijgelegen blokveld vinden.  Alweer een puzzelstuk in onze productie-integratie.

Superabsorber X

De installatie die jaarlijks zorgt voor 2 miljard droge babybilletjes

De voornaamste toepassing van superabsorber of SAP heeft ieder van ons ooit gedragen: babyluiers.  Deze installatie produceert genoeg om ca. 2 miljard luiers per jaar te vullen.

Superabsorberende stoffen kunnen tot 500 maal hun eigen gewicht aan vocht opnemen.  Bij zouthoudende lichaamsvloeistoffen zoals urine daalt die hoeveelheid tot het 50-voudige.  Maar geef toe, dat is nog altijd indrukwekkend.

Door de jaren heen is er flink geïnvesteerd in deze installatie.  De capaciteit is sinds het begin al meer dan verdubbeld, en ook de opslagfaciliteiten werden uitgebreid.  Hier is ook duidelijk welke logistieke voordelen onze productie-integratie heeft: de acrylzuurinstallatie om de hoek levert de grondstoffen voor SAP.

Caprolactam en polyamide X

Het caprolactambedrijf werd als tweede productielijn opgericht bij BASF Antwerpen.

Camprolactam is na de meststoffen de tweede oudste productielijn van BASF Antwerpen.  Ze werd opgestart in 1968. Op basis van cyclohexanon en hydroxylamine wordt hier caprolactam gemaakt.

Onze caprolactam wordt deels vloeibaar (bij 90°C en vooral voor Europese klanten) en deels als tabletten verkocht (voor overzeese klanten, vooral in Azië).  Ze dient veelal als voorproduct voor nylon-6.  Die polyamide wordt gebruikt in de vezelindustrie voor de fabricage van tapijtvezels en textielgarens en in de kunststoffenindustrie voor ritssluitingen, tandwielen, motoronderdelen, de behuizing van werktuigen zoals boormachines …  Nylon wordt wel eens het 'staal onder de kunststoffen’ genoemd wegens zijn harde en slijtvaste eigenschappen.

In 1997 is deze plant ook uitgebreid met een installatie om zelf polyamide 6 te maken, een heel specifieke variant die gebruikt wordt voor de fabricage van zogenaamde ‘spinpolymeren’.  Daaruit kunnen vezels gesponnen worden tegen een snelheid van maar liefst 300 km per uur!

Polyetherolen X

In deze installatie gebruiken we kristalsuiker als grondstof.

Het polyetherolenbedrijven is één van de weinige ‘batch’-bedrijven op onze site.  Dat betekent dat we er niet continu hetzelfde product maken, maar dat de installatie telkens met andere grondstoffen gevuld wordt om een bepaalde hoeveelheid van een productvariant te maken.  Deze installatie leent zich er dus toe om een groot pallet aan producten af te leveren. Daarvoor zetten we zeer uiteenlopende grondstoffen in, zoals glycerine, ethyleenglycolen en zelfs suiker!

Hier worden ongeveer 20 verschillende polyetherolen (of kortweg polyolen) gemaakt voor zeer diverse toepassingen.  Meestal worden deze gemengd met isocyanaten (bv. MDI) om zo een schuim te vormen.  Je vindt ze terug in materialen als matrassen, autozetels, isolatie, dashboards van auto's, schoenzolen tot zelfs in bepaalde componenten voor nierdialyse.

Steamcracker X

Deze installatie steunt op 3.000 pilaren

De steamcracker wordt soms het “hart van BASF’ genoemd, omdat in de steamcracker heel wat basisproducten worden geproduceerd die als grondstof dienen voor andere productie-installaties op de site.

De voornaamste grondstof van de steamcracker is nafta, een oliederivaat iets zwaarder dan benzine. In ‘kraakovens’ wordt de nafta verhit door hete stoom tot temperaturen van meer dan 1.000°C. Zo ‘kraakt’ men de koolwaterstof-moleculeketens in kortere moleculen, zoals ethyleen, propyleen en buteen.  De crackerproducten worden grotendeels intern gebruikt.  Propyleen en ethyleen worden ook geëxporteerd naar bedrijven in de regio.

Onze steamcracker heeft een capaciteit van meer dan 1 miljoen ton ethyleen.  Dat maakt haar een van de grootste installaties ter wereld.  Ze neemt dan ook 3 blokvelden in.  Aangezien de ondergrond opgehoogd is en dus niet stabiel, worden alle installaties van BASF op heipalen gebouwd.  Voor de steamcracker waren er ongeveer 3.000 van die palen nodig, die 30 tot 35 meter diep in de grond gaan.

Cyclohexanon X

De gele paddestoel als eyecatcher van de onze site

Cyclohexanon is samen met hydroxylamine een grondstof voor caprolactam. Vandaar staat deze installatie ook dicht bij de caprolactamfabriek.

Heel typerend aan deze installatie is ‘gele paddenstoel’, die de skyline van BASF tekent. De steel is een destillatiekolom en in de hoed zitten luchtkoelers om het product af te koelen.

Wist je ook dat de brandweer de 60 meter hoge paddestoel – goed voor 197 treden – soms gebruikt om reddingsoefeningen te houden?

Ethyleenoxide, Ethyleenglycolen en tensiden X

Ethyleenoxide wordt in meer dan 500 BASF-producten gebruikt.

Dit is een dubbelinstallatie, afgekort  EO-EG. Ethyleenoxide wordt in ca. 500 BASF-producten gebruikt. Een gedeelte van de geproduceerde EO wordt omgezet in glycolen, basisproduct voor de productie van polyestervezels (sportkledij), voor de aanmaak van PET-flessen en voor antivriesvloeistoffen voor wagens.

Het andere gedeelte wordt in zuivere vorm aan verschillende interne klanten op de site geleverd, zoals de tenside-installatie, die vlak naast deze dubbelinstallatie ligt.

Tensides zijn chemische verbindingen die de oppervlaktespanning van water verkleinen en gemakkelijk vet kunnen oplossen. Daarom worden ze gebruikt als additieven voor wasmiddelen en detergenten. Ze versterken de reinigingskracht en zijn biologisch goed afbreekbaar.

Amines X

Hét technologische kenniscentrum voor de productie van amines in alle BASF-installaties wereldwijd

In jaren zeventig werd het productenpallet van BASF Antwerpen uitgebreid met zogenaamde ‘fijnchemie’. De amines maken daar deel van uit. Deze installatie is eigenlijk een verzameling van kleinere installaties, allemaal vanuit één controlekamer bestuurd.

Amines worden gebruikt voor de veredeling van papier, textiel en lederwaren. Ze worden ook ingezet in de farmaceuti­sche sector en bij de aanmaak van plantenbeschermingsmiddelen, rubberchemicaliën en wasmiddelen.

BASF Antwerpen is het technologisch kenniscentrum voor BASF-groep wat betreft de productie van amines. Dat betekent dat BASF Antwerpen haar advies verleent en experten uitstuurt als er elders in de wereld een amine-installatie gebouwd wordt.

MDI X

Wist je dat BASF nergens ter wereld een MDI-installatie bouwt zonder Antwerpse inbreng?

MDI staat voor methyldifenyldiisocyanaat. Het is een belangrijke component van de polyurethaanchemie. Polyurethaan of PU vind je terug in allerlei producten uit het dagelijkse leven: isolatiemateriaal, schoenzolen, dashboards en zetels in de wagen, innovatieve toepassingen voor dijkversterking, enzovoort.

Ons MDI-bedrijf is niet alleen de grootste MDI-producent in Europa, maar is ook hét wereldwijde, technologisch centrum van de BASF-groep voor MDI-productie.  Nergens ter wereld wordt er een MDI-installatie gebouwd, zonder de kennis en expertise in te roepen van onze specialisten.

Isobuteen en Polyisobuteen X

De kauwgomfabriek

Een van de bekendste toepassingen van PIB (polyisobuteen) is de verwerking tot kauwgom. Daarvoor gebruiken wij het echter niet.

Ons PIB is redelijk vloeibaar en bevat kortere polymeerketens. Het wordt gebruikt in additieven voor autobrandstof en motorolie. Die optimaliseren het brandstofverbruik in wagens, verminderen de emissies en houden de motor zuiver. Dankzij onze additieven kunnen oliemaatschappijen uitpakken met excellente benzine en diesel, zodat automobilisten extra kilometers kunnen afleggen met dezelfde hoeveelheid brandstof.

HPPO X

Een knap staaltje samenwerking tussen verschillende ondernemingen

Deze dubbelinstallatie bouwden we samen met Solvay en Dow Chemical.  Ze produceert propyleenoxide (PO) op basis van propyleen, een eindproduct uit de steamcracker, en waterstofperoxide (HP). De installatie werkt volgens een nieuw procedé dat BASF en Dow samen ontwikkelden. Dit procedé is het meest efficiënte en zuivere dat er bestaat, met nagenoeg geen nevenproducten. Deze installatie is de eerste HPPO-gigaplant wereldwijd.

Het HP-gedeelte is specialiteit van Solvay en wordt dan ook door Solvay-medewerkers gerund. In het PO-gedeelte nemen BASF-collega’s de productie voor hun rekening, in samenwerking met Dow.

Aniline-nitrobenzeenbedrijf X

Waar komt de naam BASF vandaan?

In deze installaties wordt nitrobenzeen geproduceerd en dat is dan weer de basis voor aniline. Aniline is op zijn beurt het basisproduct voor MDI, dat we in een andere installatie op onze site maken.

Aniline was één van de eerste producten die de BASF-groep in 1897 maakte. Het werd gebruikt voor de synthetische productie van indigo, de kleurstof voor bijvoorbeeld jeans. Dat aniline in de beginjaren erg belangrijk was voor BASF, blijkt ook als je onze naam voluit schrijft: Badische Anilin- und Soda-Fabrik.

Soda X

Een restproduct met meerwaarde.

Beknopte info

BASF staat oorspronkelijk voor “Badische Anilin- und Soda-Fabrik”.  Als een van de weinige BASF-vestigingen buiten Duitsland, maken wij in Antwerpen beide bestanddelen van onze bedrijfsnaam: aniline én soda.

De sodafabriek is weer een mooi voorbeeld van ons ‘Verbund’ of productintegratie.  Soda wordt immers gemaakt door de verbranding van bijproducten, geproduceerd in installaties die deel uitmaken van de caprolactam/polyamideketen. Daar waar andere bedrijven nevenproducten elders moeten laten behandelen, hergebruiken wij ze in andere processen op ons terrein.

Soda wordt vooral gebruikt in de glasindustrie en in tandpasta’s.